Opvoeding Barbet
De Barbet is een leergierige en slimme hond en dit is een groot voordeel, maar ook een nadeel bij de opvoeding. Als de Barbet consequent en met een zachte hand begeleidt wordt is er niets aan de hand en heb je een heerlijke metgezel. Maar wanneer je de teugels een beetje laat vieren, dan weet de Barbet hier feilloos misbruik van te maken en de regels naar zijn believen te interpreteren. Zijn intelligentie is dus een groot voordeel maar kan ook een nadeel voor de minder consequente eigenaar zijn.
Hoe een aanvang te maken met de opvoeding van de Barbet pup?
De eerste weken dat je puppy bij je komt wonen, moet hij wennen aan jou en zijn leefwereld. De belangrijkste dingen die je voor hem kunt doen, zijn het vergroten van zijn zelfvertrouwen, een band op te bouwen en vertrouwen krijgen in jou, de basis leggen van gewenst gedrag en de basis leggen van een liefde voor het leren van nieuwe dingen. ‘Truckjes’ zoals zitten, liggen en pootjes geven kan hij zijn hele leven lang nog leren. Hieronder per onderwerp hoe je dit aan kunt pakken.
De eerste nacht
Je zult het misschien al van meerdere mensen gehoord hebben, maar de eerste nacht dat je je pup in huis hebt kan zwaar zijn. Vroeger was de standaard oplossing om de pup zo ver mogelijk van je bed te zetten en te proberen om door het (mogelijke) gepiep en gehuil heen te slapen. Tegenwoordig zijn er ook andere en betere mogelijkheden en inzichten.
Zodra je je pup mee naar huis krijgt verandert er veel voor hem. Weg van het vertrouwde nest, geen warmte meer van van mamma en de broertjes en zusjes. Natuurlijk zal uiteindelijk jouw liefde alles goed maken en zal jij en je gezin zijn veilige haven worden, maar tot die tijd is het wel even wennen. Het helpt om je puppy zo vroeg mogelijk op te halen bij de fokker, zodat hij nog een hele dag heeft om te wennen. De pup zal waarschijnlijk sowieso moe zijn van alle nieuwe indrukken, maar het kan geen kwaad om hem voor het slapen gaan nog even extra uit te putten. Dit kan door met hem te spelen en buiten een wandelingetje te maken.
Wij leveren een knuffeltje en kleedje mee bij het ophalen van de pup, de bekende geur kan geruststellend werken. Zodra het tijd is om te slapen kan het handig zijn om de ruimte die je pup heeft te beperken door hem bijvoorbeeld in een bananendoos te leggen met het kleedje en speeltje. Er moet natuurlijk genoeg ruimte zijn om lekker te liggen, maar als je hem vrij rond laat lopen heb je de kans dat hij niet waarschuwt als hij een plasje moet doen. Het is mogelijk om de bench te gebruiken, maar als je van plan bent die echt te blijven gebruiken is het beter om voor de eerste nachten een alternatief te kiezen. De bench moet eerst een veilige leuke plek worden, en kan daarom beter rustig worden opgebouwd.
De eerste nachten kunnen een drama worden of je doet wat water bij de wijn en iedereen slaapt. Er wordt vaak gezegd; eenmaal op de slaapkamer, altijd op de slaapkamer. Dit zal best voor sommige honden gelden, maar mijn ervaring is dat de Barbet uiteindelijk zijn eigen plekje gaat kiezen. In de hal, op de overloop of stiekem beneden op de bank. Dit zal hij pas gaan doen wanneer hij volledig vertrouwen in zichzelf, jullie en de omgeving heeft. Maar mijn advies is, neem hem in zijn bananendoos, mandje of bench mee naar de slaapkamer en geniet van je nachtrust en geef de pup vertrouwen dat jij er altijd voor hem bent. Als dat goed gaat, verplaats je zijn plekje steeds een beetje verder naar de overloop of hal totdat de pup weet dat hij daar mag slapen en jullie er echt niet stiekem tussen uit glippen zonder hem. Lukt het nog niet helemaal? Klein stapje terug….
Het zelfvertrouwen van je hond vergroten
Hoe zelfverzekerder je hond is, hoe minder snel hij schrikt en angst-gedrag, met mogelijk bijbehorende agressie, zal vertonen. Het meeste probleemgedrag is geworteld in een angst. Helaas heb je niet alles zelf in de hand, sommige honden zijn ‘angstiger geboren’ dan anderen. Maar je kunt wel helpen sturen hoe hun karakter zich ontwikkelt en zorgen dat ze zo zeker zijn als ze zouden kunnen worden. Een goede socialisatie is hierin heel belangrijk.
Let wel op dat socialiseren gelijk is aan het creëren van positieve ervaringen. Als een situatie beangstigend kan zijn voor je hond en er geen manier is om afstand te houden of creëren, kun je het beter vermijden dan je hond potentieel een traumatische ervaring bezorgen. Wel geldt; hoe meer dingen je hond de eerste weken aanwent, hoe beter.
Voorbeelden van goede socialisatie ervaringen kunnen bijvoorbeeld wel zijn:
Geluiden cd’s of geluiden van bijvoorbeeld Playstation/XBox games, YouTube, die je in eerste instantie zachtjes af speelt en over de dagen/weken heen steeds harder. Hier is door ons al een aanvang mee gemaakt. Zoonlief mag zich beneden uitleven op de Xbox/TV met de pups erbij. Het liefst knal- en schiet spelletjes! Wellicht niet zo pedagogisch verantwoord voor je kind, maar je pup vaart er wel bij. Ook hier geldt weer; Lukt het niet helemaal? Stapje terug!
Station, markt, winkelstraat(je) etc. ook dit hebben wij al gedaan, maar intensievere vervolg bezoekjes maken de leuke ervaring natuurlijk alleen maar sterker!
Loop op plaatsen waar veel kinderen komen. Als zij vragen of ze mogen aaien vraag je ze de eerste keer om een eindje van elkaar vandaan te staan, als de pup naar ze toe komt met één hand te aaien en alleen als zijn pootjes allemaal op de grond staan. Laat je pup vrij rond lopen, als de kinderen zo jong zijn dat je puppy in bedwang gehouden zou moeten worden, kunnen ze beter nog niet aaien.
Dit zijn maar voorbeelden, wees creatief in het bedenken waar je hond mee naar toe kan.
Een uitje per dag is een mooie hoeveelheid, zo ziet hij veel van de wereld om zich heen en heeft hij ook even de tijd om alles te verwerken. Voor alles geldt bouw het langzaam op en jong leuk geleerd is oud vrolijk gedaan.
Een goede band opbouwen met je hond
Een goede vertrouwensband met je hond is belangrijk. Hoe leuker hij het vindt om dingen met jou toe doen, hoe makkelijker het voor hem wordt om op je te letten en je aanwijzingen op te volgen, uiteindelijk zelfs als er andere honden in de buurt zijn. Een ander voordeel van een goede band is dat het je hond vertrouwen geeft, hij kan dan op jou terugvallen als hij ergens van schrikt.
Een band bouw je op door goede ervaringen. In plaats van al het eten in de voerbak te stoppen kun je het ook als beloningen aan hem geven. Speel regelmatig met je hond op zo’n manier dat jullie er allebei plezier aan beleven. En, als laatste maar zeker niet minste, kijk goed naar je hond en probeer zijn lichaamstaal te leren kennen. Zo kun je inspelen op zijn signalen dat hij iets heel leuk vindt of juist helemaal niet. Als je hond los loopt op een vertrouwde locatie voelt hij zich waarschijnlijk helemaal op zijn gemak, dus dan heb je een lichaamshouding om mee te vergelijken.
Aanvang training
Training is veel meer dan bijvoorbeeld liggen en zitten. Bij alles wat je doet, train je je hond, of je nu wilt of niet. Bedenk goed dat alle aandacht die je je hond geeft, aandacht is, ook negatieve (niet doen, foei) aandacht.
Wat je dus de eerste weken kunt doen is voorkomen dat vervelend gedrag belonend wordt voor je hond. Bijvoorbeeld door tijdelijk alle schoenen uit zicht op te ruimen zodat je hond ze niet als speelgoed kan leren gebruiken. Of door de tafel en het aanrechtblad vrij te houden van eten zodat je hem kan negeren als hij zijn pootjes er op zet.
Basiscommando’s
Hoe leuker je hond het vindt om te leren, hoe makkelijker hij naar je leert luisteren. Om te zorgen dat training leuk wordt en blijft hou je het haalbaar, afwisselend en bijzonder.
Je houdt het haalbaar door wat je uiteindelijk wilt in zulke stapjes op te breken dat je hond het goed doet. Zo kun jij hem lekker vaak belonen en houden jullie allebei een goed gevoel over aan de trainingssessie.
Zoals iedere pup spreekt ook de Barbet pup nog geen mensentaal, dit moet hem geleerd worden net als bij kinderen door te benoemen wat hij goed doet. Lukraak “hier” of “zit” roepen terwijl de pup nog niet weet wat het betekent heeft dus geen zin, sterker het heeft een averechts effect. De pup zal “hier” associëren met wat hij op dat moment doet, ook al is dat weglopen van jou.
Wat wel werkt is eerst de aandacht van de pup krijgen door bv. een klikkend geluid te maken of met een piepspeeltje en als de pup dan naar je toe komt zijn beweging benoemen met “hier” en als de pup bij je is, uitbundig belonen met een spelletje of knuffel. Andere commando’s en zijn naam kunnen zo op dezelfde manier, door het gedrag te benoemen, spelenderwijs aangeleerd worden. De pup zal regelmatig zelf gaan zitten en wanneer hij dat doet benoem je zijn beweging met “zit” en beloon je hem. Op deze manier kun je de hele dag door micro trainingen met je pup doen.
Zindelijk maken
Pups kunnen hun plas en poep nog niet lang ophouden. Als ze moeten, dan moeten ze ook echt direct. Zorg er dus voor dat je je hond bijtijds uitlaat! Wordt de pup onrustig, gaat hij draaien of snuffelen? Dan moet hij waarschijnlijk iets doen. Ook na het slapen, eten en spelen neem je je hond direct mee naar zijn plas/poepplek. Een jonge pup van acht/negen weken moet elk 1 a 2 uur uit. Het is handig een plek vlak bij huis te hebben. Je kunt ook een plek in de tuin afzetten en er zand in gooien. Een paar keer per week leegscheppen en in de vuilnisbak. Aangekomen op deze plek blijf je staan tot je hond iets doet. Niet gaan lopen. Rustig wachten. Ga je lopen dan is de kans groot dat je hond afgeleid wordt door geurtjes, blaadjes, etc. Heeft je hond iets gedaan? Belonen met wat lekkers en even kort wandelen of door iets leuks met je hond te doen. Eventueel kun je een commando verbinden aan het plassen en poepen. Welk woord je gebruikt maakt niet uit, ik gebruik zelf “be quick”. Zeg het woord dat je gekozen hebt elke keer vlak voor je hond plast of poept.
Los lopen
In het begin ben jij de levenslijn van de pup en dat weet hij. Maak daar gebruik van met het leren loslopen. De pup zal niet snel wegrennen, want als het goed is ben jij het leukste, liefste en veiligste wat hij heeft. Daarbij ben jij nu nog sneller dan de pup om in te grijpen, over een paar maanden niet meer! Wanneer je pup jou goed volgt, blijf je hem belonen met enthousiasme en spelletjes. Zodra de pup een paardenbloem ziet wat uitvoerig bestudeert moet worden, geef hem even tijd maar loop rustig door. De pup zal weer naar je toe komen rennen en dan benoem je dat met “hier” en je beloont je pup weer uitbundig met een spelletje of iets lekkers. Wanneer je pup dreigt af te dwalen, vraag om zijn aandacht, bv. met een piepspeeltje of fluitje en ev. ren je rustig van hem weg, geheid dat de pup naar je toekomt wat je natuurlijk ook weer benoemt en beloont. Laat hem natuurlijk niet vlak langs de weg los. Het is het beste om de eerste keer een zo groot en overzichtelijk mogelijk veld uit te zoeken. Let ook op dat je je hond niet altijd aanlijnt als je hem roept. Als je dat doet, kan ‘hier’ met het einde van het spel geassocieerd worden en dat vindt natuurlijk geen èèn puppy leuk! .
Aan de lijn lopen/volgen
Om te voorkomen dat je hond, zodra jij naar huis wilt, buiten vangafstand blijft staan kun je het aan de lijn gaan leuk maken. Als je puppy een los bandje/tuigje om heeft kun je die vastpakken, belonen en weer los laten. Doe hem maar een op de tien keer echt aan de lijn, en houdt het onvoorspelbaar, dus soms de 2e en soms pas de 8e keer dat je hem bij zijn bandje/tuigje gepakt hebt. Als je pup gaat kwispelen als je zijn bandje vast pakt weet je dat je goed bezig bent. Gebruik je een jachtlijntje met stop, beloon je puppy dan als hij zijn hoofd er doorheen steekt. Ook hier geldt weer negen van de tien keer loslaten en onvoorspelbaar zijn. Begin simpel, houdt de lus vlak voor je puppy’s hoofd en beloon snuffelen. Vraag steeds iets meer, tot je puppy zijn hoofd er door heen steekt. Als je pup enthousiast wordt bij het zien van de riem ben je goed op weg.
Een pup moet nog veel leren en ziet tijdens de wandelingen van alles wat hij wil onderzoeken of ervaren. Geef hem die mogelijkheid! Een wandeling van 5 minuten kan zo makkelijk een kwartier worden, maar dat heeft hij nodig om te leren. De gehele wandeling te laten volgen is dus kansloos en zinloos. Wat je wel kunt doen is beginnen met oefenen in een prikkelarme omgeving, dus niet tussen de honden of in een veld vol met konijnenkeutels, maar bv. met een kleine afstand tussen twee lantaarnpalen tijdens het uitlaatrondje. Een stukje kaas tussen je vingers geprakt hou je ter hoogte van je knie en je laat de pup volgen. Doet hij dit, benoem dan het commando wees enthousiast en beloon je pup door een likje van je vingers toe te staan tijdens het lopen en volgen! Ga niet stilstaan! Dan wordt “volg” nl. “sta stil”. Doe dit iedere wandeling tussen de twee dezelfde lantaarnpalen of andere punten. Je pup zal het snel genoeg snappen en dan kun je de afstand vergroten en de beloningen veranderen en kleiner maken, maar hou het haalbaar!
Zorg dat de pup zijn aandacht bij jou heeft wanneer er een hond of mens voorbij loopt. De bedoeling is dat hij de rest negeert en alleen jou ziet. Geef ook rustig aan bij langslopende mensen die jouw schattige pup zien en direct willen aaien ed., om hem te negeren. Pas wanneer jij het zegt of aangeeft mag er gespeeld of gekroeld worden en alleen wanneer alle vier de pootjes op de grond staan. Zo voorkom je straks trekken aan de lijn, wegrennen om te spelen met andere honden en opspringen naar mensen ed..
Touch
Je puppy zijn neus tegen jouw hand aan leren drukken op commando staat vaak niet hoog op het lijstje van gedrag dat geleerd moet worden. Maar dit gedrag kan de basis van zoveel andere dingen worden dat het heel handig is om het aan te leren. Als je puppy namelijk van een afstand op het commando leert reageren kan het als “hier” dienen. En zodra je puppy heeft geleerd om zijn neus gedurende langere tijd tegen je hand te drukken kun je het gebruiken om hem in een bepaalde positie te krijgen of te laten volgen. Begin met je hand zo dicht bij zijn neus dat de kans dat hij er aan snuffelt heel groot is. Beloon zodra je pup met zijn neus je hand aan raakt. Herhaal dit een paar keer en verplaats dan je hand iets verder van je puppy. Herhaal dit terwijl je steeds van positie wisselt en de afstand langzaam aan groter maakt. Hang er dan een commando aan door eerst het gekozen commando te geven en vervolgens je hand te laten zien. Beloon zodra je zo ver bent dat je puppy je hand aan raakt zonder het commando. Oefen met je puppy tot hij van een afstandje aan komt, zijn neus langere tijd tegen je hand aan houdt en hem zelfs volgt voor een beloning en ook komt als hij een beetje afgeleid is.
Je kunt ook een pick-up papiertje op je hand plakken en dat als “target” gebruiken voor “touch”. Wanneer de pup/hond het spelletje door heeft, kun je een pick-up plakken op de licht-schakelaar oid. en je hond zelf het licht aan/uit te laten doen, tv uitschakelen, elektrische deur openen etc. Je eigen lopende afstandsbediening! Leuk voor de hond en makkelijk voor jou 😉
Puppy stout?
Wanneer je pup stout is geweest, heeft het geen zin om boos te worden, vermanen, schreeuwen etc. Dit werkt averechts in de training en het vertrouwen in jou als baas. Meestal ligt de fout ook bij jezelf omdat de schoenen niet zijn opgeruimd, snoeren niet zijn opgeborgen, de pup niet op tijd is uitgelaten etc. etc. Maar dat wil niet zeggen dat de pup niet duidelijk gemaakt mag worden dat datgene wat hij gedaan heeft echt niet kan. Negeren is, hoe moeilijk ook, daar een goede oplossing voor. Ruil datgene wat de pup heeft en niet mag hebben of op kauwen met een speeltje en leg het andere veilig weg. Leidt de pup af van dat wat hij aan het doen is (graven, handdoeken van het rekje trekken etc.) doe direct een micro training voor gewenst gedrag en beloon dat. Eindig altijd positief, de laatste gebeurtenis blijft langer bij dan datgene waar hij eigenlijk mee bezig was.
Niet doen!
- Ren nooit achter je pup aan! Het spelletje moet zijn dat de pup naar jou toe komt en niet van je weg rent. Dit kan later echt een probleem worden met het commando “hier”.
- Trekspelletjes tot een half jaar. Het gebit staat nog los in de kaak en bij harde trekspelletjes kunnen de tanden verschuiven met alle problemen van dien. Zachtjes met een knuffel spelen kan natuurlijk wel, maar als de pup gaat trekken, wint hij natuurlijk heel vaak en trek je niet hard terug.
- Bestraf plas en poep ongelukjes niet. Je hond kan daardoor angstig worden voor jou of angstig om in je bijzijn wat te doen. Ongelukjes horen erbij en straf leert je hond niet zindelijk worden. Wel kun je je hond onderbreken door hem op te tillen (vaak houdt hij dan op met plassen) en hem rustig buiten neer te zetten.
- 5 x hetzelfde commando roepen en resultaat verwachten. Je leert je pup op dat moment alleen maar ongehoorzaam te zijn. (Let hier vooral op bij kinderen! Die kunnen soms de hele dag dezelfde commando’s roepen terwijl de pup er niets van begrijpt. Leg uit dat dit niet werkt!). Wees wel consequent. Als je pup het commando goed kent en bewust niet luistert na het eerste en/of tweede commando, dan haal je hem op en neem je hem rustig mee bij “hier” of legt je hand onder de borst als steun en druk met de andere hand zachtjes op het kontje bij “zit” en herhaal het commando. Denk niet “laat maar” want dan denkt de pup straks ook “laat maar”. Dit moet alleen doen als je pup het commando echt goed kent, anders gaat de pup alleen maar twijfelen wat je nou bedoelt en van hem wilt.